SO‘GAL davosi

SO‘GAL davosi: So‘gal terining sirtki qatlami o‘lik hu- jayralaridan iborat bo‘lib, epidermis- ning virusli kasalligi hisoblanadi. So‘- gal istalgan joyda bo‘lishi mumkin, bi- roq qo‘llar va yuzda ko‘proq bo‘ladi. Bolalar va yoshlarda ko‘proq uchraydi.

Qo‘zg‘atuvchilar bemordan sog‘lom odamga bevosita kontakt- dan va umumiy maishiy jihozlardan o‘tadi. Kasallik rivojlanishiga teridagi kichik jarohatlar, ko‘p terlash va boshqa holatlar turtki bo‘lishi mumkin. So‘gal oddiy, oyoq tagi tekis turi bo‘ladi. Oddiy so‘gal teri- dan do‘ppayib chiqqan 3-10 mm kattalikda- gi, sirti dag‘al, qattiq, kulrang yoki teri rangidagi tugundir (ular bir nechta bo‘li- shi mumkin).

Ko‘pincha qo‘lning kafti va bar- moqlarning ichki tomonida chiqadi. Tekis so‘gal (o‘smirlarga xos) – teridan do‘ppay- ib chiqmagan, tekis tugunlar (odatda ular bir nechta bo‘ladi) 0,5 – 3 mm diametrda bo‘- lib, aylana ko‘rinishida, teri rangida yoki sarg‘imtir jigarrang tugunlardir.

Ko‘pin- cha yuz, kaftning ichki qismida, ayrim hol- larda bilaklarda chiqadi. Oyoq kafti so‘gali poyafzalning ko‘proq botib turgan joyi- dan chiqadi. Bunday so‘gallar mozolga o‘xshab ketadi, faqat ular o‘rtasida qizilroq so‘r- gichsimon o‘simtasi bilan farqlanadi. Oyoq kafti so‘gali og‘riqli bo‘lib, yurishda qiy- inchilik tug‘diradi.

• Yallig‘lanishga qarshi vositalar buyuri- ladi: teshik bargli qizilpoycha (zveroboy) o‘tidan 2 osh qoshiq olinib, bir stakan qay- noq suvga damlanadi va yarim stakandan uch mahal ovqatdan yarim soat oldin ichiladi.
• Oddiy chaqamug‘ (repeynik objnoven- nsh) o‘tidan 4 osh qoshiq olinib, bir sta- kan qaynoq suvga damlanadi va kun davomi- da 3-4 mahal 1/2 stakandan ichiladi.
• Dorivor mavrak (shalfey) barglaridan 2 choy qoshiq olinib, 2,5 stakan qaynoq suv- ga damlanadi. 1 osh qoshiqdan har 2-3 soat- da ichiladi.
• Dorivor limono‘t (melissa) o‘tidan 1 osh qoshiq olinib, 1 stakan qaynoq suvda dam- lanadi va kun davomida ichiladi.
• Dorivor kalendula gullaridan 1 osh qo- shiq olinib, 1 stakan qaynoq suvda damla- nadi, kuniga 3 mahal 1 osh qoshiqdan ichi- ladi.
• Baland devyasil ildizi bilan ildizpoya- si qurug‘idan 2 osh qoshiq olinib, yarim sta- kan suvda qaynatiladi va kuniga 3 mahal 1 osh qoshiqdan ichiladi.
• Moychechak damlamasi (2 osh qoshiq qu- ruq o‘t 1 stakan qaynoq suvga damlanadi) yoki qaynatmasi (1 osh qoshiq guli 1 stakan suvda qaynatiladi) 1-5 osh qoshiqdan kuni- ga 2-3 mahal ichiladi.
• Achchiq shuvoq (polsh) dan 1-2 choy qo- shig‘i 1 stakan qaynoq suvda damlanadi va kuniga 3 mahal 1 desert qoshiq ovqatdan 30- 60 daqiqa oldin ichiladi.
• Katta bargizub barglari damlamasi (2 osh qoshiq bargining qurug‘i 1 stakan qaynoq suvda damlanadi) dan 1 osh qoshiqdan kuni- ga 3-4 mahal ichiladi. Yoki bargizub siqil- gan sharbatidan 1 osh qoshiqdan 3 mahal ovqatdan 15-30 daqiqa oldin ichiladi.
• Qariqiz (lopux) ildizi qaynatmasi va damlamasi (1 choy qoshig‘i 2,5 stakan qaynoq suvga damlanadi) dan yarim stakan ovqatdan oldin 4 mahal ichiladi.        

• Oddiy chernika bargi (2 osh qoshiq qu- ruq barglar 1 l suvda) yoki mevasi (2-3 choy qoshig‘i 1 stakan qaynoq suvda) dan damla- ma tayyorlab, kuniga 3 mahal 1-3 osh qoshiq- dan ichiladi.
• Sharsimon evkalipt damlamasidan 15-20 tomchidan kuniga 3 mahal qabul qilinadi.
• O‘rmalovchi bug‘doyiq ildizi damlamasi va qaynatmasi (1,5 stakan qaynoq suvga 2 osh qoshiq quruqo‘t) 1 stakandan 2-3 marta ichi- ladi.
• Yerqalampir sharbati bilan osh tuzi (1:1 nisbatda) aralashtirib, so‘gal joyi artiladi.
• Kuniga 10-20 g yerqalampir sharbati yoki qirilgani yeyiladi. Bu sharbat bilan so‘gal joyi bir kunda bir necha marta artiladi. Davolash kursi 1,5 oy.
• Oshpiyozning yangi siqilgan sharbati bilan so‘gal joyi artiladi.
• Sarimchoq piyoz ezilgani bilan asal 2:1 nisbatda olinib aralashtiriladi va qalin qilib so‘gal joyiga surtiladi, leykopla- stir yopishtiriladi. Bir kecha ushlanadi.
• Piyoz o‘rtasi qopqoqcha qilib o‘yib olina- di, yirik tuz sepiladi, qopqoqchasi yopiladi. Undan oqib tushgan suv bilan so‘gal artiladi.

So‘gal joy sarimsoq piyoz tishchasining kesilgan tomoni bilan artish ham mumkin.

• Sarimsoq piyoz sharbati va cho‘chqa yog‘i (1:1 nisbatda) aralashtiriladi, hosil bo‘l-

gan surtma so‘gal a surtiladi (sarimsoq pi- yozning yangi siqilgan sharbatining o‘zini ham surtish mumkin).

• So‘galni yo‘qotish uchun har kuni uni nor- don olma sharbati bilan artish tavsiya eti- ladi (so‘gallar qorayishi mumkin). Shunin- gdek, nordon olma sharbatidan tayyorlangan malhamli paxta ham yaxshi samara beradi.
• Oyoq kaftidagi so‘gallarni zig‘ir yog‘i bilan ham davolasa bo‘ladi, uni har kuni so‘gal joyiga surtish kerak.